1- مدیریت امور فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، تهران ، k.moladoost@gmail.com
2- گروه تربیت بدنی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده: (2075 مشاهده)
جامعهشناسی ورزشی به تبیین و شناخت بهتر پدیدۀ ورزش و کارکرد آن میپردازد. پژوهشهای زیادی در حوزۀ جامعهشناسی ورزشی در کشور وجود دارد، اما نگاهی کلی به وضعیت این پژوهشها، یافتهها و رویکردهای کلی آنها نیاز است. این مطالعه با هدف مرور نظاممند تحقیقات جامعهشناسی ورزشی در ایران انجام شده است. روش تحقیق بهلحاظ ماهیت کیفی، از نظر هدف توسعهای و از جنس مطالعات ثانویه با رویکرد مرور نظاممند بوده است. نمونۀ پژوهش شامل مقالههای چاپشده در نشریههای علمی ـ پژوهشی داخل کشور در بازۀ زمانی 1390 تا 1400 به تعداد 19 مورد بود که از بانکهای اطلاعاتNoormags ،Magiran ، SID و Ensani استخراج شده است. نتایج تحقیق نشان داد مطالعات انجامشده به دو مقولۀ کلی کارکرد اجتماعی ورزش در 28 زیرمقوله و مشارکت اجتماعی ورزش نیز در 119 زیرمقوله پرداخته شدهاند. زیرمقولههایی مانند نظم اجتماعی، انسجام اجتماعی، پرخاشگری، رفتارهای ناهنجار، رفتارهای اخلاقی، سیاست اجتماعی، اعتماد اجتماعی و هولیگانیسم مورد مشاهده قرار گرفت که همگی را میتوان ذیل یک مقوله کلیتری با نام کارکرد اجتماعی ورزش دستهبندی شد. همچنین، زیرمقولههای مانند نهادینه کردن ورزش همگانی، مشارکت ورزشی زنان مبنی بر هنجارهای جنسیتی، مشارکت ورزشی جانبازان، مشارکت فعالیتهای ورزشی زنان و مردان، پیامدهای اجتماعی مشارکت در ورزشی، مشارکت ورزشی سالمندان، در مقولۀ «مشارکت اجتماعی ورزش» دستهبندی شده است. مهمترین خلأ پژوهشی مشاهدهشده در مطالعات حوزۀ جامعهشناسی ورزش، مربوط به حوزۀ رفتارهای فرهنگی ازجمله رفتارهای فرهنگی تماشاگران مانند شعارها و فعالیتهای تماشاگران در اماکن ورزشی است.
نوع مقاله:
مروری سیستماتیک |
موضوع مقاله:
هنر و علوم انسانی (عمومی) دریافت: 1401/12/16 | پذیرش: 1402/3/6 | انتشار: 1401/3/10